Een theatercollege over rechtspraak en rechtvaardigheid

Het is dinsdagavond 11 februari, de Wim Zonneveld zaal van het DeLaMar theater zit bijna helemaal vol als Harry Starren het podium betreedt. Dat dit Theatercollege anders is dan andere blijkt al uit het toneel, waar ditmaal geen groot scherm hangt voor een powerpoint presentatie. In plaats daarvan staan er twee luie stoelen, een tafeltje en wat mooie planten. Starren vraagt de zaal of iemand is die nu voor de vijfde keer bij het theatercollege is, maar niemand steekt de hand op: “Kan er niemand doen alsof?” “De vorige keer was Jeroen Smit hier, die had het onder andere over de economie van het delen. Wat voor associaties heeft u bij Bram Moszkowicz?” De reacties uit de zaal zijn direct scherp: “Delen en hebben?” “Nou, Jeroen Smit heeft iets empatisch.” En vooral de man die deze laatste opmerking plaatste kon op veel respons rekenen, vaak tot hilariteit in de zaal. 

Ook wil Starren weten waarom mensen vanavond zijn gekomen. En ook hier direct een keur aan reacties: “Advocaatje leef je nog?” “Het is een solidariteitsbetuiging, want hij is misschien wel ten onrecht weggestuurd.”  “Zijn charisma.” En daarmee is het tijd geworden om de hoofdpersoon van de avond op het podium uit te nodigen. Onder het genot van prachtige cellomuziek komt de meest besproken strafpleiter van ons land het podium op om meteen aan Harry Starren te vragen ‘Wie die meneer is die mij niet empatisch vindt?”. Nadat Moszkowicz de man in kwestie een hand is gaan geven in de zaal neemt hij plaatst op zijn stoel en kan het vraaggesprek beginnen.

“Wat voor reacties ik krijg? Nou, ik heb het gevoel dat ik populairder ben dan ooit sinds ik geschrapt ben. Op die meneer daar na dan, haha. Nee, ik denk dat een hoop mensen me sympathieker vinden omdat mensen het gevoel hebben dat het niet helemaal deugt. En laat ik vooral expliciet stellen dat ik zeker fouten heb gemaakt, dat daar geen misverstanden over ontstaan. Maar de mate van straffen is wat ridicuul; ik denk dat een schorsing meer gepast zou zijn dan geschrapt worden.”

Het eerste deel van het het college gaat over de rechtspraak in Nederland, waarbij Moszkowicz duidelijk stelling neemt tegen de ontwikkelingen hierin: “We moeten oppassen dat onze rechtsstaat niet in het geding komt. Er wordt in ons land meer getapt (afgeluisterd) dan in welk land dan ook. We zijn niet gevaarlijker en het is ook geen buitenlandse mogendheid die ons afluistert, dat doet ons eigen justitieapparaat. Misbruik ligt dan op de loer en het is de taak van een raadsman om hier ten alle tijden tegen ten strijde te trekken.”

“Natuurlijk is het vervelend als zo’n kopschopper strafvermindering krijgt, maar dan hadden ze die beelden maar niet uit moeten zenden zonder eerst toestemming te vragen.” “Of ik denk dat zo’n officier de volgende keer beter zijn werk zou doen? Dat had je gedacht binnen het OM.”

En zo gaat het nog een tijd door met het betoog dat Moszkowicz houdt om zijn kant van het verhaal, of eigenlijk dat van alle strafpleiters, te doen: “Een goede strafpleiter doet z’n werk omdat de officier dat niet doet. Hij moet dat ook doen, anders sta je -voor je het weet- voor de raad van toezicht.”

Aan het einde van het eerste blok was het tijd voor vragen uit de zaal, waarbij een aantal mensen willen weten hoe het toch zover kon komen dat Moszkowicz geschrapt werd: “Ik moet in mijn vak, ik ben Makelaar, ook regelmatig studiepunten halen, ik doe dat naast mijn drukke bestaan ook gewoon, waarom deed u dat niet?” en “Iemand die zo intelligent is als u, waarom zag u dit niet aankomen?” “Iedere aap grijpt wel eens mis, maar hoge bomen vangen veel wind, waarom zoekt u dan toch steeds de media op?”

Na deze vragen is iedereen natuurlijk reuze benieuwd naar de reactie van Bram Moszkowicz: “Ik deed dat vak al 27 jaar, ik heb keihard gewerkt, het was buitengewoon veeleisend en zeer verantwoordelijk. Ja, ik weet het, daar hebt u allemaal last van, maar voor mij geldt dat er toch een vorm van slijtage in zit, het mag niet gebeuren, maar dat heeft het toch gedaan.”

“Sommige dingen heb ik gewoon verkeerd gedaan, maar andere ook bewust. Zoals het niet melden van cash betalingen. Ik weet dat je bedragen boven een bepaalde hoogte bij de deken moet melden, maar dat heb ik bewust niet gedaan. Dat gaat niemand iets aan vind ik. Die regel van het melden van die vorderingen is overigens ook helemaal geen wetgeving, of regel. Deze is opgelegd door de orde van Advocaten. Ik heb helemaal niets in eigen zak gestoken, maar het gaat gewoon niemand iets aan. Een principiële keuze dus en ja, daar liep ik een risico mee, maar denk nou niet dat ik de enige ben die dat doet, of deed.”

“Die opleidingspunten? Ik heb daar gewoon een hekel aan, had geen zin om na 27 jaar nog naar een of andere cursus te moeten. Daarbij kwam vaak dat ik me wel inschreef, maar op de dag van de cursus een zaak had die voor de rechtbank behandeld werd. Ja, dan had ik me kunnen laten vervangen, maar dat doe ik liever niet.”

“Mijn vader zei ook al dat we gewoon slecht zijn in zaken, misschien had ik iemand aan moeten nemen die me aan de hand zou nemen, maar dat heb ik niet gedaan.”

In het vervolg van het theatercollege kwamen ook de rol van de media en het persoonlijke leven van Bram Moszkowicz aan bod. Over media was Moszkowicz kort: “Een hoop media heeft last van tunnelvisie, ze weten van te voren al wat ze willen vertellen en doen er alles voor om dat doel te bereiken. Daarbij komt dat het niveau soms beneden peil is, als je vakinhoudelijke kennis ontbeert kun je er op wachten dat zo’n journalist termen door elkaar gebruikt. Een arrest of een vonnis zijn bijvoorbeeld twee andere dingen.”

In het persoonlijke stuk kwam vader Max Moszkowicz aan bod, het verhaal over de oorlog het moeten leven met een vader die een paar jaar in Auschwitz heeft gezeten en het bezoek aan dit vernietigingskamp dat Bram zelf heeft gebracht: “Hoewel ik alle films, boeken en foto’s er over al had gezien en gelezen, maakte het bezoek zo’n enorme indruk op me. Ik durf te zeggen dat ik sindsdien heel anders tegen zaken aankijk.”

Aan het einde van het college was er nog tijd voor wat luchtige onderwerpen en vragen, zo vertelde Moszkowicz dat hij meedoet aan zo’n reclame omdat hij dan schone overhemden heeft en het gewoon makkelijk geld verdienen is. En ook vertelde hij dat hij nooit mediatraining of iets dergelijks gedaan heeft, maar als de vragensteller vindt dat hij dat nodig heeft, hij dit alsnog zou doen.

Ook deed Moszkowicz uit de doeken dat hij bepaalde zaken niet aan zou willen nemen: “Als iemand een goede vriend van me heeft neergeslagen met een knuppel, dan zou ik hem niet kunnen verdedigen. En een oorlogsmisdadiger verwijs ik ook door.”

Tot slot kwam natuurlijk de vraag, waarvan je wist dat deze zou komen. De vraag over broer Robert, die eerder ook al van het tableau geschrapt was: “Ja, dat is waar, mijn vader heeft nu twee zoons die hun beroep niet langer uit mogen oefenen, maar hij heeft er ook nog twee die dat wél doen.”

En met deze kwinkslag kwam er een einde aan een verhelderend, interessant en humorvolle avond. Bram Moszkowicz verliet de zaal met een staande ovatie en nam na afloop ruim de tijd om tijdens de Meet&Greet van gedachten te wisselen, op de foto te gaan en boeken te signeren.

Het bleef nog lang gezellig in de foyer…

Bekijk hier de fotoserie van het theatercollege van Bram Moszkowicz.